Soal Ulangan Semester 1 Bahasa Jawa Kelas XI 2011

A. Pitakènan ing ngandhap menika kawangsulana kanthi milih a, b, c, d, utawi e minangka wangsulan ingkang leres wonten ing lembar jawab ingkang sampun kasumadyakaken!

 

1. Gatosna tembung-tembung ing ngandhap menika!

1. Pranata adicara 4. Juru wara

2. Paniti laksana 5. Ingkang hamengku gati

3. Pranata laksitaning acara 6. Pranata gati

Tembung-tembung ing nginggil ingkang boten kalebet dasanamanipun pranatacara inggih menika....

a. 1, 2

b. 1, 3

c. 2, 4

d. 3, 5

e. 5, 6

 

2. Ingkang kawastanan pranatacara inggih menika....

a. paraga ingkang ngaturaken pambagyaharja lan pamedharsabda

b. paraga ingkang kajibah nglantaraken titilaksana ing satunggaling acara

c. paraga ingkang kajibah mbabar satunggaling perkawis ing satunggaling acara

d. paraga ingkang atur panglipur dhumateng kulawarga dhuhkita ing acara sripahan

e. paraga ingkang kajibah ngaturaken pambela sungkawa lan panglipur ing sripahan

 

3. Perkawis ingkang kedah dipunugemi saderengipun majeng dados pranatacara kadosta….

a. gladhen, rumaos saged

b. boten isin anon tiron, rumaos saged

c. boten perlu gladhen, perlu isin takon

d. gladhen, boten isin anon tiron lan takon

e. isin anon tiron, langkung becik saged rumaos

 

4. Ingkang kawastanan pamedharsabda inggih menika....

a. paraga ingkang ngaturaken pambagyaharja

b. paraga ingkang kajibah ngaturaken pambela sungkawa

c. paraga ingkang kajibah mbabar satunggaling perkawis

d. paraga ingkang kajibah nglantaraken titilaksitaning acara

e. paraga ingkang atur panglipur dhumateng kulawarga dhuhkita

 

5. Pranatacara kedah saged ngecakaken basa ingkang mirunggan, ing antawisipun....

a. kathah dhialek/ idiolek

b. basanipun njuwarehi utawi ajeg

c. menawi cecala nyenggol pribadi

d. tembung-tembungipun boten mathis

e. ngatos-atos menawi nyebut title lan gelar

 

6. Pranatacara prayogi nggatosaken solah bawa ingkang saé kadosta....

a. nyowang-nyawang rasukanipun piyambak, pandeleng tajem boten anteng

b. mikrophon dipuncepeng asta tengen, asta kiwa pas ngandhap dhadha

c. jumeneng kanthi lelèndhèhan papan wicara, kathah obah

d. saged nyebul mikrophon utawi dipunthuthuk-thuthuk

e. anggenipun jumeneng model standar pit, boten jejeg

 

7. Pranatacara kedah nggladhi swanten, saboten-boten saged kadhapuk swanten....

a. sanès swanten lugas/mlaha

b. ngelik, alit, inggil, boten kung

c. grothal-grathul, megap-megap, alit

d. boten membat mentul, monoton, bindheng

e. kathah pedhotan, bindheng, swanten mlaha

 

Kagatosna teks pranatacara ing ngandhap menika kangge mangsuli pitakenan nomer 8-9!

Assalamu’alaikum Wr.Wb

Nuwun para pepundhen, para sesepuh saha pinisepuh ingkang dahat kinabekten, para pangembating praja ingkang sinudarsana, Bapak-bapak, Ibu-ibu, para kadang sepuh anem, para rawuh kakung miwah putri ingkang sinuba ing pakurmatan (1).

Saderengipun kula ngaturaken rantamaning acara, sumangga kula dherekaken ngonjukaken puji syukur dhumateng Allah SWT, karana sih wilasa miwah barokah ingkang rumentah dhumateng panjenengan sadaya dalasan kula, satemah ing wekdal punika saged makempal ing papan punika kanthi pinayungan karaharjan, tebih saking rubeda nir ing sambekala. Amin(2).

 

8. Perangan sesorah nomer (1) ing nginggil kawastanan....

a. panutup

b. pamuji sokur

c. wigatosing atur

d. atur pakurmatan

e. atur salam pambuka

 

9. Perangan sesorah nomer (2) ing nginggil kawastanan....

a. pamuji sokur

b. atur panutup

c. wigatosing atur

d. atur pakurmatan

e. atur salam pambuka

 

10. Gatosna tembung-tembung ing ngandhap menika!

1. Randha Kempling 4. Asmarandana

2. Ayun-ayun 5. Caping Gunung

3. Nyidham Sari 6. Jamuran

Tuladha judul langgam Campursari inggih punika nomer....

a. 1, 3

b. 2, 3

c. 2, 4

d. 3, 5

e. 3, 6

 

11. Jinis lelagon Jawa ingkang ngemot pinten-pinten aspek seni kanthi kairing musik diatonis lan pentatonis kawastanan....

a. Kidung

b. Macapat

c. Campursari

d. Sekar Ageng

e. Sekar tengahan

 

12. Didi Kempot, Cak Dikin, Manthous, Dimas Tejo, Sony Joss punika saged kawastanan....

a. niyaga

b. sindhen

c. wiraswara

d. swarawati

e. waranggana

 

13. Sunyahni, Soimah, Endah Laras punika saged kawastanan….

a. peniti

b. niyaga

c. pelawak

d. wiraswara

e. swarawati

 

14. Randhu Kentir, Ayun-ayun, Puspawarna, Puspagiwang, Ibu Pertiwi punika kalebet....

a. Campursari

b. Langgam

c. Gendhing sekar

d. Lelagon dolanan

e. Sekar gendhing

 

15. Gatosna cakepan lelagon dolanan ing ngandhap menika!

Cublak-cublak suweng

Cublak- cublak suweng

suwenge ting gelenter

mampu ketundhung gudel

pak empong lera-lere

sapa ngguyu ndhelikake

sir sir pong dhele gosong

sir sir pong dhele gosong

 

Budi pekerti ingkang kamot ing lelagon Cublak-cublak Suweng ing nginggil inggih menika….

a. ampun kesed

b. ngertos males budi

c. ampun remen pamer

d. nggadhahi watak dhisiplin

e. rukun kaliyan kanca, jujur

 

16. Gatosna tembung-tembung ing ngandhap menika!

1. Atur pambagya 4. Waosan kitab suci Al-Qur’an

2. Panutup 5. Pambuka

3. Hikmah syawalan 6. Pratignya syawalan

Reroncening acara syawalan ingkang karantam dening panitya inggih punika….

a. 1-3-5-2-4-6

b. 5-4-1-6-3-2

c. 3-6-1-5-4-2

d. 4-6-2-3-5-1

e. 6-1-2-4-3-5

 

17. Gatosna cakepan lelagon dolanan ing ngandhap menika!

Ilir-ilir

Lir ilir tandure wis sumilir

takijo royo-royo

taksengguh temanten anyar

bocah angon penekna blimbing kuwi

lunyu-lunyu peneken

kanggo masuh dodotira

dodotira kumitir bedhahing pinggir

domana jlumatana kanggo seba mengko sore

mumpung jembar kalangane, mumpung gedhe rembulane

ya suraka surak hore (hayu)

 

Budi pekerti ingkang kamot ing lelagon Ilir-ilir ing nginggil inggih punika….

a. ngibadah miturut agami, tumindak sae

b. nggayuh kamulyan kathah pepalangipun

c. nyuwun pangapunten dhateng Allah, rukun

d. ngibadah miturut agami, nggadhahi watak angkara

e. nggayuh pepenginan ingkang sae sekedhik pacobanipun

 

18. …karana sih wilasa miwah barokah ingkang rumentah dhumateng panjenengan sadaya dalasan kula, saengga ing wekdal punika saged kempal manunggal ing papan punika kanthi pinayungan karaharjan, tebih saking rubeda nir ing sambekala.

Tembung saengga ing ukara nginggil langkung prayogi dipungantos....

a. mila

b. pramila

c. menawi

d. satemah

e. sahingga

 

19. Tembung kempal manunggal ing ukara nginggil langkung prayogi dipungantos....

a. tindak

b. sowan

c. kempal

d. ngestreni

e. rawuh ing

 

20. Para lenggah ingkang dahat kinurmatan, ndungkap acara salajengipun inggih punika atur pambagya saking pangarsaning panitya ingkang badhe dipunsalirani dening panjenenganipun Bapak.... Dhumateng panjenenganipun bapak.... kula sumanggakaken.

Andharan ing nginggil punika aturipun pranatacara nalika ngaturi paraga....

a. ustad ingkang paring hikmah syawalan

b. panitya ingkang ngaturaken pambagya

c. ingkang maosaken kitab suci Al-Qur’an

d. kasepuhan ingkang nampi pratignya syawalan

e. wiranem ingkang ngaturaken pratignya syawalan

 

21. Jumbuh kaliyan urut reroncening acara ingkang sampun katur wonten ngajeng, acara ingkang angka sedasa inggih punika hikmah syawalan ingkang badhe dipunwedhar dening panjenenganipun bapak…. Dhumateng panjenenganipun Bapak... kula sumanggakaken. Andharan ing nginggil punika aturipun pranatacara nalika ngaturi paraga....

a. ingkang maosaken kitab suci Al-Qur’an

b. panitya ingkang ngaturaken pambagya

c. paraga ingkang paring hikmah syawalan

d. kasepuhan ingkang nampi pratignya syawalan

e. wiranem ingkang ngaturaken pratignya syawalan

 

22. Gatosna cakepan lelagon “Aja Dipleroki” ing ngandhap menika!

Mas mas mas aja dipleroki (1)

Mas mas mas aja dipoyoki (2)

…………………………….. (3)

…………………………….. (4)

Aja ditinggal kapribaden katimuran(5)

....

Cakepan lelagon Campursari larik (3) lan (4) inggih punika….

a. karepku njaluk diesemi, tingkah lakumu kudu ngerti cara

b. karepku njaluk diesemi, aja ditinggal kapribaden katimuran

c. aja ditinggal kapribaden katimuran, mengko gek keri ing jaman

d. mbokya sing eling, eling bab apa, iku budaya pancene bener kandhamu

e. mengko gek keri ing jaman, mbok ya sing eling, pancene bener kandhamu

 

23. Gatosna cakepan lelagon “Prau Layar” ing ngandhap menika!

Yo kanca neng gisik gembira (1)

Alerab-lerab banyuning segara (2)

Angliyak numpak prau layar (3)

Ing dina minggu keh pariwisata (4)

…………………………………. (5)

…………………………………. (6)

....

Cakepan lelagon Campursari larik (5) lan (6) inggih punika….

a. prayogane becik bali wae

b. witing kalapa katon ngawe-awe

c. byak byuk byak banyu binelah, adhik njawil mas

d. alon praune wis nengah, ngilangake rasa lungkrah lesu

e. alon praune wis nengah, byak byuk byak banyu binelah

 

Waosan ing ngandhap menika kanggé mangsuli pitakenan angka 24-26

?dnD=gul.

?pwitT[nN[w=oauripPuniki,pnSfslmunFtnBis,nisQkuciwffi[n,diai

nKxmHi=[zlM|,kpi=klihbisazji,pi=tigbismc,pi=sekwnipun¿kufuahlulHnenurt¿kpi=limwigVanitihtur=gi,pi=ne[mMbisbekS.

 

24. Saking waosan ing nginggil saged dipunmangertosi menawi tiyang gesang menika nggadhahi pawitan utawi modhal ingkang cacahipun wonten….

a. 6

b. 7

c. 9

d. 10

e. 11

 

25. Pawitanipun tiyang gesang ingkang nomer setunggal inggih menika….

a. seneng golek ngelmu

b. trampil numpak jaran

c. bisa angaji

d. pinter nulis

e. bisa maca

 

26. Menawi boten gadhah pawitan kala wau saged kawastanan bilih manungsa bakal manggihi….

a. kabagyan

b. kanisthan

c. karahayon

d. kaslametan

e. kasangsaran

 

27. Ajining dhiri dumunung saka kedaling lathi.

Tetembungan menika menawi dipunserat mawi aksara Jawa inggih menika….

a. ?ajini=dirifumunu=skkeflLi=lqi.

b. ?ajini=firifumunu=sk[kfli=lti.

c. ?ajini=firifumunu=ai=kefli=lti.

d. ?aji[n=firidumunu=skai=lqi.

e. ?ajini=dirifumunu=ai=lqi.

 

28. ?sten[naku[aorze[nTni[ko[w.

Ukara kasebat menawi kaserat Latin inggih menika….

1. Satenane aku ora ngapusi.
2. Satenané aku ora ngentèni kowé.
3. Satemené aku ora ngentèni kowé.
4. Satenane aku ora ngapusi kowé.
5. Satemene aku ora ngapusi kowé.

Waosan ing ngandhap menika kanggé mangsuli pitakenan nomer 29-31

 

?kejbfu[waifuk=anwis[nlnBisam¿bLesB|mikyanTxj,anT[snfu

[wsuzut¿,mu=suhk=fisuzutMesQitume[k=pti.n[tbebx=znK[rog[qotKc,anTxjlnWis=geniamBedhnegrzsTin,bvJ|/ffirtuai=zsTin.

 

29. Ingkang dipuncariyosaken ing seratan nginggil inggih menika….

1. Antareja
2. Wisanggeni
3. Gathotkaca
4. Antasena
5. Pandhawa

30. Budi pekerti saking cariyos ing nginggil menika….

1. sasedulur angsal regejegan lan pamer kasekten
2. menawi tumindak kedah dipunpenggalih rumiyin
3. sasedulur kedah manunggal, sami tulung-tinulung
4. sedaya mengsah kedah dipunpejahi menawi damel rekaos
5. sinten ingkang kuwaos saged tumindak sasekecanipun piyambak

 

31. Tembang ing ngandhap menika mboten kalebet tembang macapat inggih menika….

1. Gambuh
2. Megatruh
3. Durma
4. Balabak
5. Pangkur

 

32. Tiyang ingkang sampun nyingkiri hawa nepsu angkara murka utawi ngungkuraken kadonyan, ing tembang macapat kagambaraken kanti tembang….

1. Maskumambang
2. Dhandhanggula
3. Gambuh
4. Durma
5. Pangkur

 

33. Cacahing larik saben sapada ing tembang macapat kasebat….

1. wilangan
2. guru lagu
3. pada dirga
4. guru gatra
5. pada luhur

 

34. Cacahing wanda saben sagatra ing tembang macapat kasebat….

1. guru lagu
2. guru wilangan
3. guru gatra
4. guru basa
5. pada dirga

 

35. Guru lagu ing tembang macapat inggih menika….

1. tibaning swara ing pungkasaning gatra
2. tibaning swara ing purwakaning gatra
3. cacahing wanda saben sagatra
4. cacahing wanda saben sapada
5. cacahing gatra saben sapada

 

Waosan ing ngandhap menika kanggé mangsuli pitakenan nomer 36-39.

Kagatosna cakepan sekar wonten ing ngandhap menika!

Mangkene patrapipun,

wiwit anem amandenga laku,

ngengurangi pangan turu sawetawis,

amemekak hawa nepsu,

dhasarana andhap asor.

36. Pathokan/metrum ingkang trep kaliyan tembang ing nginggil inggih menika….

1. 7u, 11u, 12i, 8u, 8o
2. 7u, 9u, 11i, 8u, 8o
3. 7a,10i, 12e, 8a, 8a
4. 7u, 9u, 12i, 8u, 8o
5. 7u, 10u, 12i, 8u, 8o

 

37. Miturut guru lagu, guru wilangan, lan guru gatranipun, tembang ing nginggil inggih menika....

a. Gambuh

b. Pangkur

c. Kinanthi

d. Sinom

e. Durma

 

38. Tembung amemekak ing tembang nginggil nggadhahi teges….

1. nyuda
2. nahan
3. mateni
4. ngilangi
5. ngumbar

 

39. Tembung laku ing tembang ing nginggil nggadhahi teges….

1. mlaku
2. lelakon
3. nglakoni
4. tingkah laku
5. laku tumindak

 

40. Ing ngandhap menika sanes budi pekerti saking tembang ing nginggil, inggih menika….

1. manungsa kedah nyuda mangan lan tilem
2. manungsa kedah mikir saderenge tumindak
3. manungsa kedah ngumbar hawa nepsu
4. manungsa kedah nyuda hawa nepsu
5. manungsa kedah andhap asor

Gatosna serat ing ngandhap menika kagem mangsuli pitakenan nomer 41-44!

Sleman, 1 Desember 2011

Kairing sagunging pakurmatan.

Nuwun kanthi sih welasing Gusti Ingkang Maha Agung saha netepi reh darmaning asepuh, kula badhe ngemah-emahaken anak kula:

Vilania pawestri

Binti Suharya

Kaliyan

Tri wibisono

Bin Susetyo

Pramila kanthi andhap asoring budi, panjenengan sekalian kula aturi rawuh benjing:

Dinten : Ahad Kliwon, 18 Desember 2011

Wanci : Tabuh 09.00 WIB

Wonten : Gedhung Grha Sabha Pramana UGM

Saperlu paring donga pangestu wilujeng dhumateng anak kula kekalih sumarambah sedayanipun.

Wasana andadosaken raos bombonging manah kula menggah rawuh panjenengan sekaliyan lan ngaturaken agunging panuwun ingkang tanpa pepindhan.

Atur Pangabekti kula kekalih

Suharyo

Ndherek ngajeng-ajeng

1. Penganten kekalih

2. Sedaya kulawarga

 

41. Miturut surasanipun, serat ing ngingil kalebet serat….

1. Prajanjen
2. Iber-iber
3. Lelayu
4. Ulem
5. Kitir

 

42. “Saperlu paring donga pangestu wilujeng dhumateng anak kula kekalih sumarambah sedayanipun”.

Pethilan serat menika kalebet perangan….

1. Isi
2. Pambuka
3. Satata basa
4. Adangiyah
5. Paprenahan

 

43. “Sleman, 1 Desember 2011”.

Pethilan serat menika kalebet perangan….

1. Pambuka
2. Adangiyah
3. Paprenahan
4. Satata basa
5. Titi mangsa

 

44. Miturut serat ing nginggil ingkang kagungan kersa mantu inggih menika….

1. Tri Wibisono
2. Bapak Susetyo
3. Bapak Suharyo
4. Vilania Pawestri
5. Sedaya kulawarga

 

45. Serat ingkang isinipun kabar pribadhi inggih menika….

1. Kitir
2. Iber-iber
3. Prajanjen
4. Serat Ulem
5. Serat Prentah

 

B. Kawangsulana pitakenan ing ngandhap menika kanthi jangkep!

1. Kasebutna teknik utawi cara-caranipun ngayahi sesorah! (4)

2. Ukara ing ngandhap menika kaseratna mawi aksara Jawa!

a. Tunggak jarak mrajak, tunggak jati semi.

b. Sembur-sembur adas, siram-siram bayem.

3. Kaandharna filosofi Sunan Kalijaga ing lagu “Ilir-ilir” menika!

“Lir-ilir tandhuré wus sumilir, tak ijo royo-royo, tak sengguh temantèn anyar, bocah angon pènèkna blimbing kuwi, lunyu-lunyu pènèken, kanggo masuh dodotira, dodotira kumitir bedhahing pinggir, dom-ana jlumatana kanggo séba mengko soré, pumpung jembar kalangané, pumpung gedhé rembulané, ya suraka surak hayu, ya suraka surak hayu”.

4. Gatosna sekar Sinom ing ngandhap menika!

Nulada laku utama,

tumraping wong tanah Jawi,

wong agung ing Ngeksiganda,

Panembahan Senopati,

kepati amarsudi,

sudaning hawa lan nepsu,

pinesu tapa brata,

tanapi ing siyang ratri,

amemangun karyenak tyasing sasama.

a. Andharna metrum (guru gatra, wilangan, lan lagu) tembang Sinom ing nginggil!

b. Andharna isining tembang Sinom ing nginggil kanthi basa ingkang saé!

5. Kaseratna tuladha pawartos lelayu!

Sugeng makarya